Deze prachtige abdij, met haar uitgebreide domein, gelegen in de omstreken van Hasselt in Belgisch Limburg, is sinds 2022 in het bezit van Toerisme Vlaanderen.
Bij een bezoek valt op hoe verspreid de gebouwen liggen. Het geheel ademt rust uit, terwijl intussen veel interessants te bekijken is.
Brouwerij Cornelissen uit Opitter bevindt zich ruim 40 kilometer ten noord-oosten van Herkenrode, maar verkreeg de licensie om abdijbier uit te brengen onder de naam Abdij van Herkenrode. Daar doet de brouwerij geen slechte zaken mee, want de abdij trekt jaarlijks heel wat bezoekers.
Herkenrode werd tot de Franse Revolutie bewoond door nonnen : vanaf 1217 officieel door Cisterciënzerinnen, de orde waartoe ook Trapistinnen behoren. Tot dan hield Ada, gravin van Holland, zich bezig met de oprichting van de abdij. Ada was nog jong, maar had rijkdom en macht. Dat waren goede uitgangspunten om een abdij te beginnen, van waaruit via het geloof en de kerk een sterke bestuurlijke invloed kon worden uitgeoefend op de wijde omgeving.
In de omgeving werden vele veldslagen geleverd in de loop der eeuwen en de abdij kende dan ook veel moeilijke tijden, met veel geldgebrek. De nonnen moesten zien te leven van hetgeen hun werk opleverde, volgens de kloosterregel van Sint Benedictus.
Benedictus van Nursia leefde van 480 tot 547 na Christus in Italië. Bij ons festival is ook altijd bier te krijgen van het klooster van de Benedictijnen uit Nursia. Benedictus verstond de kunst om een tamelijk overzichtelijk geheel van regels op te stellen, waarmee monniken zich konden verenigen in kloosters. Heel bijzonder was de snelheid waarmee de kloosterregel zich in die tijd al wist te verspreiden door grote delen van Europa.
Het beginsel ‘ora et labora’ (bid en werk) was een belangrijk uitvloeisel van de regel van Benedictus. De kloosters moesten zien te leven van wat de arbeid van de monniken opbracht. Doordat de monniken konden lezen, schrijven en organiseren, wisten zij vaak invloed uit te oefenen tot ver buiten de grenzen van hun eigen streek. Zo werden bijvoorbeeld veel vroege inpolderingen in Zeeland gedaan in opdracht van Vlaamse abdijen.
In de zeventiende en achttiende eeuw waren er in Herkenrode periodes waarin de ene abdis nog meer middelen besteedde aan kunst en architectuur dan de andere. Zij vulden hun eettafels rijkelijk met allerlei wild, vis en gevogelte. Uiteraard zal er ook bier gebrouwen zijn, maar wijn lag als drank bij deze rijkdommen wellicht meer voor de hand. In 1796 werden de nonnen echter gedwongen hun abdij op te geven. In 1797 werden de gebouwen door de revolutionairen verkocht.
Het is zeker de moeite waard om de abdij met het museum te bezoeken en last but not least – ook het heerlijke bier van Cornelissen te proeven. Dat kan ook tijdens het komende festival!
